برج ها
در پتروشیمی، برجها از حیاتیترین تجهیزات فرآیندی هستند که وظیفه جداسازی، خالصسازی و آمادهسازی خوراک یا محصولات را بر عهده دارند. مهمترین برجها عبارتند از:
- تقطیر (Distillation)
- جذب و دفع (Absorption/Stripping)
- استخراج (Extraction)
- شستوشوی گاز (Scrubber)
- رکتفیکاسیون (Rectification)
- برجهای جانبی مانند برج خنککننده و خشککننده
برج تقطیر
کاربرد: جداسازی اجزای مخلوطهای نفتی (مثل بنزین، گازوئیل، نفت سفید) بر اساس اختلاف نقطه جوش.
ساختار: یک ستون عمودی بلند با سینیها یا پکینگها که در آن جداسازی مرحلهای انجام میشود.
انواع:
- تقطیر جزء به جزء (Fractional Distillation)
- تقطیر تحت خلأ (Vacuum Distillation) برای جداسازی برشهای سنگین نفتی
برج جذب
(Absorption Tower)
(Absorption Tower)
کاربرد: جذب یک یا چند جزء از جریان گاز توسط یک مایع جاذب.
مثال: حذف H₂S و CO₂ از گاز طبیعی با محلولهای آمینی (Amine Absorber).
ساختار: معمولاً ستون پرشده با پکینگ یا سینی برای تماس بیشتر گاز و مایع.
برج دفع یا احیا
(Stripping / Regeneration Tower)
(Stripping / Regeneration Tower)
کاربرد: برعکس برج جذب عمل میکند؛ جزء جذبشده از مایع خارج و آزاد میشود.
مثال: بازجذب H₂S از محلول آمین در واحد شیرینسازی گاز.
برج شستوشوی گاز
(Scrubber Tower)
(Scrubber Tower)
کاربرد: پاکسازی جریان گاز از گرد و غبار، ذرات یا آلایندهها با شستوشو در مایع.
مثال: استفاده در واحدهای احتراق یا خروجی دودکشها.
انواع:
- Wet Scrubber (شستوشوی تر)
- Dry Scrubber (شستوشوی خشک)
برج استخراج مایع – مایع (Extraction Tower)
کاربرد: جداسازی اجزای مخلوط مایع با استفاده از یک حلال نامحلول.
مثال: جداسازی آروماتیکها از برشهای نفتی با استفاده از حلالهای انتخابی.
ساختار: معمولاً از نوع سینیدار یا پرشده با پکینگ.
برج رکتفیکاسیون
(Rectification Column)
(Rectification Column)
کاربرد: نوعی برج تقطیر با خلوص بالا، برای جداسازی دقیقتر اجزای سبک مثل پروپان، بوتان و اتیلن.
مثال: واحدهای الفینها (Ethylene Plants).
برج خنککننده فرآیندی (Cooling Tower – Utility)
کاربرد: دفع حرارت اضافی آب خنککنندهای که در مبدلها و کندانسورها استفاده میشود.
انواع: مدار باز، مدار بسته، هیبریدی.
برج جذب فیزیکی و شیمیایی (Absorber/Stripping for Purification)
کاربرد: حذف ناخالصیهای سولفوری، جیوه و آب از جریانهای گازی.
مثال: برجهای دسیكانت (Desiccant Towers) برای خشککردن گاز طبیعی.